لنز و عدسی لیزر
1395/06/03
گونههای عدسی لیزر
عدسی های لیزر واگرا : در عدسی همگرا، پرتوهای تابش، پس از شکست و گذر از عدسی لیزر، به هم نزدیک میشوند (یعنی همگرا میشوند). در عدسیهای لیزر همگرا، لبهها نازکتر از وسط آن است و به طور معمول برای کاربردهای متفاوت به شکلهای دو کوژ، کوژتخت و هلالی همگرا ساخته میشوند.این عدسی از اتّصال دو منشور که از قاعده به یکدیگر وصل شده اند تشبیه شده است. از این نوع عدسی در میکروسکوپ ها( تمام قسمت ها ) تلسکوپ ها( برخی قسمت ها ) و عینک افراد دوربین یا آستیگمات* ( ترکیب عدسی های محدّب با چینش مخصوص ) استفاده می شود
- در این عینک ها اگر کانون مجازی را روی شیئی قرار دهید و از پشت عینک به آن نگاه کنید می بینید که شیء بزرگتر شده و حالتی کج پیدا کرده است.
عدسی واگرا: در عدسیهای واگرا، پرتوهای تابش، پس از شکست و گذر از عدسی، از هم دور میشوند (یعنی واگرا میشوند). لبهٔ این عدسیها پهنتر از وسط آن است و به شکلهای دو کاو، کاو تخت و هلالی واگرا ساخته میشوند. این نوع عدسی را می توان به دو منشور که از زاویه ی مقابل قاعده به یکدیگر وصل شده اند تشبیه کرد. از این عدسی در تلسکوپ ها، دوربین ها، و همچنین عینک برای افراد نزدیک بین و نزدیک بین-آستیگماتپ* استفاده می شود
- در این عینک ها اگر از پشت آن به شیئی نگاه کنید خواهید دید که شیء کوچکتر و مایب می شود.
عدسیهای لیزر مرکب
عدسیهای گوناگون بر پایه ساختار
عدسیها را بر پایهٔ ساختار اینگونه بخشبندی میکنند:
- عدسی کوژ یا تخت : آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و یک طرف آن تخت میباشد. این عدسی ها در تلسکوپ ها استفاده می شود. در صورتی که از سمت تخت آن چیزی را مشاهده کنید اشیاء کمی حالت wide پیدا می کنند ( خظوظ منحنی می شوند)
- عدسی دوکوژ : آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کوژ میباشد. این عدسی در ذرّه ین، میکروسکوپ و تلسکوپ استفاده می شود. تصویر از هر دو طرف یکسان است مگر این که بر آمدگی یک طرف از دیگری کمتر یا بیشتر باشد.
- عدسی هلالی : آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد. این عدسی در عینک ها استفاده می شود و تصویر از هر طرف آن به نوعی wide می باشد.
- عدسی تخت: آنچنان عدسی است که یک طرف آن کاو و طرف دیگرش تخت باشد. این عدسی ها در برخی عینک های بسیار ته استکانی استفاده شده و تصویر از سمت تخت آن wide و از سمت فرو رفته ی آن تنها کوچک می شود.
- عدسی دوکاو : آنچنان عدسی است که هر دو طرف آن کاو باشد. تصویر از هر دو طرف یکسان است مگر این که یک سمت از دیگری فرورفته تر یا برجسته تر باشد.
- عدسی هلالی : آنچنان عدسی است که یک طرف آن کوژ و طرف دیگرش کاو باشد. این عدسی در عینک ها استفاده شده و تصویر از هر سمت آن به نوعی مایل می باشد.
تصاویر غیر واقعی
اگر ذره بینی را نزدیک صفحه ای از یک کتاب بگیرید،شکلی بزرگتر از آنچه روی صفحه کتاب است می بینید.زیرا پرتوهای نور بازتاب شده از صفحه کتاب،پس از عبور از عدسی از هم دور می شوند.پرتوهای نوری که از اجسام دور می آیند،پس از عبور از ذره بین به هم نزدیک می شوند.اگر محیط به قدر کافی تاریک باشد،می توانید این پرتوها را روی یک صفحه کاغذ ببینید.اگر کاغذ را در فاصله مناسبی از عدسی بگیرید،آنها تصویری متمرکز می سازند
دستگاههای نوری دارای عدسی
بیشتر دستگاههای نوری شامل دو گونه عدسی میباشند که یکی را که نور، نخست بر آن میتابد و در ورودی دستگاه کار گذاشته میشود عدسی شیئی و دومی را که در خروجی دستگاه قرار دارد و نور از آن خارج میشود عدسی چشمی گویند. از جمله از این دستگاهها را میتوان نام برد.
عدسی چشم
عدسی چشم، یک عدسی همگرای دوکوژ بزرگ است که از مادهای ژله مانند، انعطافپذیر و شفاف ساخته شدهاست.
ضرییب شکست عدسی چشم تقریباً ۴۳۷/۱ است این عدسی با خم کردن پرتوهای نور،آنها را در پشت چشم متمرکز می سازد.ماهیچه های چشمان ما،هنگامی که اجسام دور را می بینیم،عدسی ها را می کشند و تخت تر(نازکتر) می کنندهنگام دیدن اجسام نزدیک هم،عدسی ها را ضخیم تر می کنند.
فرمول عدسی ها
این فرمول ها برای محاسبه ی فواصل مختلف بکار برده می شوند:
1: نسبت یک به روی p بعلاوه نسبت یک به روی q مساوی است با نسبت یک به روی F که در اینجا P فاصله شئ تا عدسی و q فاصله تصویر تا عدسی است و F فاصله ی کانونی است در عدسی های کوژ یا محدب چون تصویر مجازی است علامت آن منفی و بقیه موارد به جز یک مورد عدسی کاو یا مقعر مثبت است.
2: F = r / 2 یا بر عکس آن r = 2 * F توجه کنید r شعاع عدسی است.
3: فرمول بزرگنمایی خطی آینه m برابر است با نسبت 'A'B به AB و مساوی است با q به روی p M = بزرگنمایی خطی (میزان چند برابر شدن تصویر) AB = طول شئ و 'A'B = طول تصویر
توجه: در همه ی فرمولها همه ی واحد با باید از یک نوع باشند مثلآ همه ی موارد بر حسب سانتی متر باشند.